مطالعات مصر و خاورمیانه: مرحوم «حسن البنا» بنیانگذار جماعت اخوان المسلمین مصر در سال 1947 رسالهای را به نگارش درآورد با عنوان «مشکلاتنا الداخلیة فى ضوء النظام الإسلامی» ( مشکلات در سایه نظام اسلامی). وی در این رساله به وضوح به دیدگاه اخوان در رابطه با حکم و حکومت و رابطه دین و حکومت و امت و حاکم میپردازد.
حسن البنا در این رساله که به نوعی از آخرین نوشتههای وی نیز به شمار میرود مینویسد:
"اسلام حنیف ، امر «حکومت» را به عنوان قانونی از قوانین نظام اجتماعی برای مردم واجب کرده است و آشوب و هرج و مرج را بر نمیتابد. اسلام جامعه مسلمانان را بدون «امام» رها نکرده است."
مرحوم البنا ادامه میدهد: حکومت در اسلام بر اساس قوانینی شناختهشده، مقرر شده است که ساختار اساسی نظام حکومتی اسلام را تشکیل میدهد. این ساختار بر اساس مسئولیت حاکم در برابر خداوند و مردم بنا نهاده شده است به گونه ای که وی اجیری نزد آنها و خادمی برای آنان خواهد بود.
"اما در باب وحدت امت؛ امت اسلامی امتی واحده است، چرا که اخوتی که اسلام بر اساس آن قلبها را با هم جمع کرده، اصلی از اصول بنیادین ایمان است که ایمان بدون این اخوت کامل نخواهد بود و تنها با وجود آن محقق میشود. این مسئله البته منافاتی با آزادی عقیده و ارائه نصایح و مشورتها ندارد. کما آنکه در اسلام بارها بر ارائه نصایح و امر به معروف و نهی از منکر و ... تاکید شده است."
"در باب احترام به اراده امت؛ امت اسلام حق دارد که به شدیدترین وضع بر حاکم نظارت داشته باشد و نظرات خود را به وی برساند. حاکم نیز باید بر اراده امت احترام نهاده و از نظرات مصلحتجویانه امت استفاده نماید.
حسن البنا در ادامه همین بحث می نویسد:
"نظام اسلامی، با این اوصاف تنها «شکل» و «اسم» نخواهد بود. باید پرسید که فی الواقع چه زمانی این قواعد اساسی که حکومت بدون آنها حکومتی صالح نخواهد بود، محقق خواهد شد. براستی چه زمانی توازنی واقعی بین این اصول در جامعه برقرار خواهد شد."
(رسائل الشهید حسن البنا، چاپ دوم، صفحعه 643 -646)
حسن البنا ، رسائل ، مطالعات مصر و خاورمیانه، اخوان المسلمین ، حکومت ، امت اسلامی