اسلام و خاورمیانه: به باور بسیاری از ناظران و تحلیلگران سیاسی، سودان یکی از کشورهایی است که دارای بیشترین حد مسامحه در مواجهه با جریان‌های صوفیگری و تعالیم صوفیه می‌باشد، به گونه ای که این پدیده از جایگاهی ریشه‌ای در میان بسیاری از مردم این کشور برخوردار است و صبغه عمومی روح مذهبی انسان سودانی رنگ عرفانی و صوفی دارد.
تصوف در سودان، از بالاترین مرتبه تابعیت معنوی یعنی تبعیت صرف از "اولی الامر" [مرشد کل] گرفته تا وابستگی‌های درگیر با کشمکش‌های سیاسی متربط با آن، همانند دیگر نقاط جهان شعبه‌ها و سلسله‌های متفاوتی را در بردر دارد. این موضوع به ویژه پس از آن اهمیت خواهد یافت که توجه داشته باشیم، تصوف در دعواهای سیاسی سودان جزئی از جنبش تمرد سیاسی این کشور محسوب می شود که البته در بازگشتی تاریخی و به باور رهبران صوفیه سودان ریشه در آموزه‌های سیاسی این جریان در دوه عباسیان دارد.
امروز اما در تغییر رویکردی قابل ملاحظه در استراتژی سیاسی حاکمیت این کشور، شاهد آن هستیم که تعامل شایسته حکومت با این جریان توانسته است کنش و واکشن متفاوتی را در این بخش از قاره سیاه به وجود آورد.
"ایمن نقد" یک حقوقدان برجسته سودانی در این‌باره معتقد است که جریان تصوف در جامعه سودان دارای ریشه‌ای تاریخی است و نقشی اساسی در گسترش دین اسلام در این منطقه دارد. سلسله‌های صوفیه در سودان که ده‌ها و بلکه صدها هزار نفر را در این کشور شامل می‌شود از لحاظ سیاسی نیز در سودان دارای جایگاه و نقش سیاسی تعیین‌کننده است.
"حسین عثمان حسین" یکی از کارمندان سازمان ریاست‌جمهوری سودان که خود چندی قبل در یکی از محافل صوفیه این کشور شرکت کرده بود تاکید کرد: "صوفیه در سودان به طوری بسیار طبیعی از قدیم دارای شهرت بسیاری بوده است و شیوخ معین و مشخصی دارد و ما از شاگردان شیخ «محمد امین» هستیم."
در این راستا باید گفت که به طور مثال در انتخابات ریاست‌جمهوری اخیر شاهد آن بودیم که چگونه نظرات شیوخ صوفیه در آراء انتخاباتی مردم سودان موثر بوده است. از این رو در این انتخابات به ویژه انتخابات پارلمانی، بسیاری از نامزدها به محافل صوفیه رفتند تا بتوانند آراء این بخش تعیین‌کننده از جامعه سودان را به دست‌آورند.
فرقههایى همچون «ختمیه» که به عبدالقادر گیلانى باز مىگردد؛ «سمّانیه» که در جاى جاى سودان گسترش دارد؛ «تیجانیّه» پیروان احمد التیجانى در شمال افریقا است و همچنین فرقههاى کوچکترى همچون «سنوسیه» و «ادریسیّه» از معروفترین فرقه‌های صوفیه سودان محسوب می‌شوند.
طریقت های تصوف به عنوان جزئی جدائی‌ناپذیر از مولفه هویتبخش مردم سودان است، امروزه دارای تاثیرات اجتماعی و سیاسی بسیاری در این کشور است که به شیوه‌ای جهت‌دار و با حضور هزاران نفری خود در میدان‌های سیاسی، مذهبی در سودان در تعیین حاکمیت سیاسی این کشور نقشی موثر ایفا می‌کنند.
